Cách đấu quạt hút 3 pha | Tự làm tại nhà | Hiệu quả nhất
Đánh giá bài đăng
Quạt hút 3 pha là thiết bị công nghiệp quan trọng được sử dụng rộng rãi trong các nhà xưởng, khu công nghiệp và hệ thống thông gió quy mô lớn. Việc đấu nối đúng cách không chỉ đảm bảo quạt hoạt động hiệu quả mà còn đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Trong bài viết này, SSB Electric sẽ hướng dẫn chi tiết cách đấu quạt hút 3 pha an toàn và hiệu quả nhất.
Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu trước khi đấu quạt hút
Trước khi bắt đầu công việc đấu nối quạt hút 3 pha, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và vật liệu cần thiết. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp quá trình lắp đặt diễn ra thuận lợi và an toàn.
Danh sách dụng cụ cần thiết:
- Bộ dụng cụ cầm tay:
- Kìm điện các loại (kìm cắt, kìm bấm cos, kìm tuốt dây)
- Bộ tua vít 2 cạnh và 4 cạnh
- Băng keo điện
- Thước đo điện
- Bút thử điện
- Thiết bị bảo hộ:
- Găng tay cách điện
- Giày bảo hộ
- Kính bảo hộ
- Dụng cụ cách điện
- Vật tư điện:
- Dây điện 3 pha (loại dây phù hợp với công suất quạt)
- Aptomat 3 pha (định mức phù hợp với công suất quạt)
- Công tắc tơ (contactor)
- Rơle nhiệt
- Hộp điện bảo vệ
- Các đầu cos và vật liệu kết nối
Các bước đấu nối quạt hút 3 pha
Trước khi bắt đầu thực hiện đấu nối, bạn cần hiểu rằng có hai cách đấu quạt hút 3 pha phổ biến: đấu hình sao và đấu hình tam giác. Chúng ta sẽ tìm hiểu từng cách một thật chi tiết.
1. Hướng dẫn đấu nối hình sao (Star/Y)
Đấu hình sao là cách đấu phổ biến nhất, phù hợp với hầu hết các quạt hút công nghiệp. Cách đấu này giúp động cơ khởi động êm ái và an toàn hơn.
Bước 1: Nhận dạng các đầu dây của động cơ
- Thông thường, động cơ 3 pha sẽ có 6 đầu dây, được đánh dấu là: U1, U2, V1, V2, W1, W2
- Nếu các đầu dây chưa được đánh dấu, bạn cần dùng đồng hồ đo để xác định các cặp dây
- Ghi chép hoặc đánh dấu lại vị trí các dây để tránh nhầm lẫn
Bước 2: Chuẩn bị đấu nối
- Đặt động cơ quạt ở vị trí cố định, thuận tiện cho việc đấu dây
- Tháo nắp hộp đấu dây của động cơ
- Kiểm tra lại một lần nữa để chắc chắn đã ngắt hoàn toàn nguồn điện
Bước 3: Thực hiện đấu nối theo sơ đồ hình sao
- Nối 3 dây nguồn vào các đầu U1, V1, W1:
- Dây L1 nối với U1
- Dây L2 nối với V1
- Dây L3 nối với W1
- Nối chung 3 đầu còn lại (U2, V2, W2) với nhau tại một điểm:
- Dùng một đầu cos 3 chấu để nối chung
- Hoặc bắt vít nối chung 3 dây này lại với nhau
Bước 4: Hoàn thiện các mối nối
- Siết chặt tất cả các điểm nối bằng tuốc-nơ-vít
- Bọc từng mối nối bằng băng keo điện
- Bọc thêm một lớp băng keo cách điện bên ngoài nhóm dây đã nối
2. Hướng dẫn đấu nối hình tam giác (Delta/Δ)
Đấu hình tam giác thường được sử dụng khi cần công suất cao hơn. Cách đấu này phức tạp hơn một chút nhưng vẫn có thể thực hiện được nếu tuân thủ đúng các bước.
Bước 1: Chuẩn bị đấu nối
- Xác định và đánh dấu lại các đầu dây như phần đấu hình sao
- Sắp xếp các dây gọn gàng, dễ thao tác
- Đảm bảo không gian đấu nối thông thoáng, đủ ánh sáng
Bước 2: Thực hiện đấu nối theo sơ đồ tam giác
- Thực hiện các kết nối sau:
- Nối U1 với nguồn L1 và nối với V2
- Nối V1 với nguồn L2 và nối với W2
- Nối W1 với nguồn L3 và nối với U2
Bước 3: Kiểm tra lại các mối nối
- Đảm bảo tất cả các mối nối đều chắc chắn
- Không có dây điện bị lỏng hoặc tiếp xúc kém
- Các dây không bị xoắn hoặc căng quá mức
Bước 4: Cách điện các mối nối
- Bọc riêng từng mối nối bằng băng keo điện
- Đảm bảo không có phần dây trần lộ ra ngoài
- Bọc thêm một lớp băng keo bảo vệ bên ngoài
3. Kiểm tra sau khi đấu nối
Bước 1: Kiểm tra thông mạch
Dùng đồng hồ vạn năng đo kiểm tra:
- Không có hiện tượng chập mạch giữa các pha
- Không có hiện tượng chập mạch với vỏ máy
- Điện trở các cuộn dây cân bằng nhau
Bước 2: Kiểm tra trước khi đóng điện
- Xoay trục quạt bằng tay để đảm bảo quạt quay trơn tru
- Kiểm tra lại tất cả các mối nối một lần nữa
- Đóng nắp hộp đấu dây và siết chặt các ốc vít
Bước 3: Chạy thử nghiệm
- Đóng nguồn điện
- Cho quạt chạy trong 1-2 giây để kiểm tra chiều quay:
- Nếu quạt quay đúng chiều: tiếp tục vận hành
- Nếu quay ngược: ngắt điện và đổi vị trí hai dây pha bất kỳ
Bước 4: Vận hành thử
- Cho quạt chạy trong 5-10 phút
- Theo dõi các thông số:
- Độ ồn của động cơ
- Độ rung
- Nhiệt độ động cơ
- Dòng điện tiêu thụ
Lưu ý quan trọng trước khi đấu quạt hút 3 pha
Trước khi bắt đầu công việc đấu nối quạt hút 3 pha, có một số điểm cực kỳ quan trọng mà bạn cần phải nắm rõ và thực hiện nghiêm túc để đảm bảo an toàn cho bản thân và thiết bị.
1. Đảm bảo an toàn điện
Nguyên tắc "không làm việc có điện":
- LUÔN LUÔN ngắt aptomat tổng trước khi thực hiện bất kỳ thao tác nào
- Sử dụng bút thử điện để kiểm tra lại, đảm bảo không còn điện
- Treo biển cảnh báo "Đang sửa chữa - Cấm đóng điện" tại nơi đặt aptomat
- Thông báo cho mọi người xung quanh biết bạn đang làm việc với điện
Trang bị bảo hộ cần thiết:
- Đeo găng tay cách điện - đây là dụng cụ BẮT BUỘC phải có
- Mang giày hoặc dép có đế cao su
- Đứng trên thảm cao su khi thao tác (nếu có)
- Chuẩn bị sẵn bộ sơ cứu điện gần khu vực làm việc
2. Kiểm tra kỹ thuật trước khi đấu nối
Kiểm tra động cơ quạt:
- Quan sát bên ngoài: không bị rỉ sét, nứt vỡ
- Xoay trục quạt bằng tay: phải quay trơn tru, không bị kẹt
- Đọc kỹ thông số trên tem động cơ:
- Điện áp định mức
- Dòng điện định mức
- Công suất
- Tốc độ quay
- Kiểm tra các đầu dây: không bị đứt, nứt vỏ cách điện
Kiểm tra nguồn điện:
- Đo điện áp giữa các pha: phải nằm trong khoảng 380V-400V
- Đo điện áp pha-trung tính: phải nằm trong khoảng 220V-230V
- Kiểm tra thứ tự pha đúng (nếu có đồng hồ đo)
3. Lựa chọn thiết bị và dây dẫn phù hợp
Chọn dây điện:
- Dây điện PHẢI là loại dây đồng nhiều sợi
- Tiết diện dây phù hợp với công suất động cơ:
- Động cơ 1.5kW-2.2kW: dây 2.5mm2
- Động cơ 3kW-4kW: dây 4mm2
- Động cơ 5.5kW-7.5kW: dây 6mm2
- Vỏ cách điện phải còn nguyên vẹn, không bị nứt, xước
Chọn thiết bị bảo vệ:
- Aptomat 3 pha:
- Dòng định mức phải lớn hơn 1.25 lần dòng định mức động cơ
- Phải là loại có khả năng ngắt ngắn mạch phù hợp
- Nên chọn hàng chính hãng, có tem kiểm định
- Contactor (khởi động từ):
- Dòng định mức phải phù hợp với động cơ
- Cuộn dây điều khiển phải đúng điện áp sử dụng
- Nên có thêm rơle nhiệt để bảo vệ quá tải
4. Những sai lầm thường gặp cần tránh
Sai lầm về kỹ thuật:
- Đấu nhầm thứ tự các pha làm quạt quay ngược
- Siết mối nối không đủ chặt gây phóng điện
- Không bọc kín các mối nối bằng băng keo
- Bỏ qua việc nối đất cho thiết bị
Sai lầm về an toàn:
- Chủ quan không đeo găng tay cách điện
- Làm việc một mình khi chưa có kinh nghiệm
- Không kiểm tra điện trước khi thao tác
- Không ghi chép sơ đồ đấu dây để tham khảo sau này
5. Quy trình kiểm tra sau khi đấu nối
Kiểm tra trước khi đóng điện:
- Dùng đồng hồ đo để kiểm tra:
- Không thông mạch giữa các pha
- Không thông mạch giữa pha và vỏ máy
- Điện trở cách điện phải > 0.5MΩ
Kiểm tra khi chạy thử:
- Theo dõi tiếng động lạ
- Kiểm tra độ rung của động cơ
- Đo dòng điện tiêu thụ của từng pha
- Theo dõi nhiệt độ động cơ
6. Xử lý sự cố thường gặp
Động cơ không chạy:
- Kiểm tra nguồn điện đầu vào
- Kiểm tra aptomat và cầu chì
- Kiểm tra các mối nối dây
- Kiểm tra contactor và rơle nhiệt
Động cơ chạy nóng bất thường:
- Kiểm tra tải của quạt
- Đo lại dòng điện tiêu thụ
- Kiểm tra ổ bi
- Kiểm tra độ căng của dây đai (nếu có)
7. Lưu ý về bảo trì
Định kỳ kiểm tra:
- Hàng tuần: kiểm tra độ ồn, độ rung
- Hàng tháng: kiểm tra các mối nối điện
- 3 tháng: kiểm tra điện trở cách điện
- 6 tháng: bảo dưỡng tổng thể
Ghi chép và lưu trữ:
- Lập nhật ký vận hành và bảo trì
- Ghi lại các thông số vận hành
- Lưu giữ sơ đồ đấu dây
- Ghi chép các sự cố và cách khắc phục
Với những người mới bắt đầu, việc tuân thủ nghiêm ngặt các lưu ý trên sẽ giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình đấu nối quạt hút 3 pha. Nếu cảm thấy không tự tin với bất kỳ bước nào, tốt nhất nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ thợ điện có kinh nghiệm.
Bài viết liên quan
Nên dùng quạt hút 1 pha hay 3 pha
0 Comments
